ชุดตรวจโควิด ด้วยตนเอง สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ในประเทศไทยตอนนี้ไม่มีท่าทีว่าจะลดลง จำนวนผู้ติดเชื้อใหม่เพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ และมีผู้เสียชีวิตด้วยโรคโควิด-19 เพิ่มมากขึ้นเช่นกัน อาจเรียกได้ว่า ยังไม่สามารถควบคุม สถานการณ์ได้ในปัจจุบันนี้ อัตราการฉีดวัคซีน เมื่อเทียบกับประชากรไทยทั้งหมดแล้ว ยังคงนับว่าน้อยมาก ๆ ส่วนในเรื่องของการตรวจหาเชื้อโควิด-19 ในคนไทย ก็ยังคงไม่เพียงพอ ต่อความต้องการของประชาชน

วิธีการตรวจโควิด-19 ที่ใช้ในประเทศไทย

อย่างไรก็ตาม การตรวจหาเชื้อโควิด-19 ในประเทศไทยนั้น จะใช้อยู่ 2 วิธี หลัก ๆ ด้วยกัน คือ

            1. การตรวจแบบ Rapid Test เป็นชุดตรวจที่ให้ความรวดเร็ว และสะดวกในการตรวจ แต่ไม่นิยมใช้ตรวจ เพื่อยืนยันผล หรือสรุปว่า มีการติดเชื้อ จึงใช้ตรวจ เพื่อคัดกรอง เท่านั้น อธิบายให้เข้าใจมาก ยิ่งขึ้น คือ หากตรวจด้วยวิธี Rapid Test พบว่าผลเป็นบวก (มีโอกาสที่จะติดเชื้อ) จะต้องดำเนินการตรวจด้วยวิธี Real-Time RT-PCR เพื่อยืนยัน ผลว่า ติดเชื้อจริงหรือไม่ หากผลตรงกัน คือ เป็นบวก ก็จะเข้าสู่ระบบการดูแลรักษาในตามกระบวนการทันที

              การตรวจด้วยวิธี Rapid Test นั้น มีหลักการตรวจอยู่ประมาณ 2 หลักการด้วยกัน คือ

                – การตรวจหาภูมิคุ้มกัน หรือ แอนติบอดีชนิด IgM และ IgG (Antibody Test) จะตรวจจากตัวอย่างทดสอบ คือ เลือด สามารถทำการเก็บตัวอย่างเลือด ได้จากการเจาะที่ปลายนิ้ว ใช้เลือดเพียงไม่กี่หยดเท่านั้น ทราบผลรวดเร็วภายใน 15 นาที สามารถใช้ตรวจได้เมื่อมีความเสี่ยงมาแล้ว ตั้งแต่ 14 วันขึ้นไป

                – การตรวจหาแอนติเจน (Antigen Test) จะตรวจจากตัวอย่างทดสอบ คือ สารคัดหลั่ง โดยแบ่งออกเป็น Nasal Swab และ Nasopharyngeal Swab สามารถใช้ตรวจได้เมื่อมีความเสี่ยงมา 3-5 วัน ทราบผลรวดเร็วภายใน 15 นาที นอกจากนี้ ในบางแบรนด์หรือบางยี่ห้อก็มีการตรวจจากตัวอย่างทดสอบ คือ น้ำลาย

              2. การตรวจแบบ Real Time PT-PCR เป็นวิธีหลักที่ใช้ในการตรวจ และยืนยันผล ได้ว่าติดเชื้อจริง เพราะเป็นการตรวจวิเคราะห์หาเชื้อไวรัสจากสารพันธุกรรม RNA โดยตรง เป็นวิธีตรวจที่สามารถตรวจพบว่า มีการติดเชื้อในระยะเริ่มแรกได้ เท่ากับว่าระยะเวลาเสี่ยงไม่นานก็สามารถตรวจพบเชื้อได้ แต่ทั้งนี้ การวิเคราะห์ผลจะค่อนข้างนาน โดยสามารถทราบผลได้ภายใน 3-5 ชั่วโมง

โดยการตรวจวิเคราะห์จะตรวจจากตัวอย่างทดสอบ โดยการเก็บตัวอย่างสารคัดหลั่ง แบบ Nasopharyngeal Swab  เนื้อเยื่อหลังโพรงจมูก และนำไปตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการ

“ประกาศกระทรวงสาธารณสุข อนุญาตให้ประชาชนใช้ชุดตรวจโควิด-19 แบบตรวจหาแอนติเจนด้วยตนเองได้ (COVID-19 Antigen test self-test kits) โดยต้องเป็นชุดตรวจที่มีการขึ้นทะเบียน กับทางอย.ไทย ผ่านแล้วเท่านั้น ซึ่งสามารถหา ซื้อได้จากร้านขายยาเท่านั้น ไม่สามารถซื้อทางช่องทางออนไลน์ได้ ถือว่าผิดกฎหมาย“

โดยมีใจความว่า “เพื่อให้มีการเข้าถึงการตรวจคัดกรองที่เกี่ยวข้อง กับการวินิจฉัยการติดเชื้อ SARS-CoV-2 (เชื้อก่อโรค COVID-19) ด้วยตนเอง อันจะทำให้ประชาชน ได้รับทราบถึงสถานการณ์ติดเชื้อก่อโรคโควิด-19 ของตนเอง ตั้งแต่ในระยะเริ่มแรก นำไปสู่กระบวนการตรวจวินิจฉัย ยืนยัน รักษาและป้องกันที่เหมาะสมโดยเร็ว”

หลักการของ ชุดตรวจโควิด Antigen Test Kit (ATK) ตรวจหาจากการเก็บตัวอย่างอะไร

            อย่างที่กล่าวมาแล้ว ก่อนหน้านี้เกี่ยวกับ ชุดตรวจโควิด-19 Antigen Test Kit (ATK) โดยมีรายละเอียด ดังนี้

       – เป็นชุดตรวจแบบ Rapid Test

       – รู้ผลรวดเร็วภายในไม่กี่นาที

        – ใช้หลักการตรวจหา แอนติเจนของเชื้อ SARS-CoV-2 ซึ่งเป็นเชื้อก่อโรคโควิด-19

        – ตัวอย่างทดสอบ คือ สารคัดหลั่ง ที่เก็บจากโพรงจมูก (Nasal Swab) หรือ หลังโพรงจมูก (Nasopharyngeal Swab), อีกหนึ่งตัวอย่างทดสอบ คือ น้ำลาย

ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับยี่ห้อ หรือ แบรนด์ชุดตรวจที่ใช้ ว่ามีหลักการอย่างไร (โปรดศึกษาคู่มือการใช้งาน)

        – สามารถใช้ตรวจได้ เมื่อมีความเสี่ยง หรือ คิดว่า มีความเสี่ยงมาแล้วกว่า 3 วัน

เราควรตรวจคัดกรองหาเชื้อโควิด-19 ด้วยตนเองได้เมื่อใด

          1. ผู้ที่มีประวัติเคยใกล้ชิดกับผู้ป่วยโควิด-19 อย่างเช่น ทำงานด้วยกัน ทำงานในสถานที่เดียวกัน พบปะกันในบางเวลา ทานเข้าด้วยกัน อยู่บ้านเดียวกัน และอื่น ๆ

          2. ผู้ที่ไม่มีอาการ หรือมีอาการเล็กน้อย แต่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง

          3. ผู้ที่มีอาการปรากฏชัด ยกตัวอย่างอาการ คือ มีไข้นาน ไอ เจ็บคอ หอบเหนื่อย และเจ็บหน้าอกเฉียบพลัน

          4. เพียงแค่คิดว่าตนเองเสี่ยง ก็สามารถตรวจได้เลย

แนะนำการซื้อ ชุดตรวจโควิด-19 Antigen Test Kit ด้วยตนเอง

          1. ประชาชนสามารถหาซื้อได้ที่ร้านขายยา สถานพยาบาล เท่านั้น หรือ บางหน่วยงานของรัฐอาจจะมีการแจกฟรีให้กับประชาชน

          2. ไม่ควรซื้อช่องทางออนไลน์ เพราะชุดตรวจไม่มีที่มาที่ไป ไม่รู้ว่ามาจากบริษัทในไทยที่นำเข้ามาอย่างถูกกฎหมาย หรือไม่ อาจเป็นเพียงการแอบอ้างเลขอย. ไทยเท่านั้น และอาจเป็นล็อตที่ไม่มีคุณภาพ อีกทั้งหากชุดตรวจไม่มีคุณภาพ ก็อาจจะเข้าใจผิดว่าไม่ติดเชื้อ หรือ ติดเชื้อ นอกจากนี้ผู้จำหน่ายชุดตรวจ จะต้องมีความรู้ความเข้าใจ เป็นผู้เชี่ยวชาญ

 “ที่สำคัญ การจำหน่ายบนออนไลน์นั้น ผิดกฎหมาย”

          3. สามารถติดตาม ข้อมูลชุดตรวจโควิด-19 ที่อย.ไทย รับรองแล้วได้ที่ เว็บไซต์กองควบคุมเครื่องมือแพทย์ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา www.fda.moph.go.th/sites/Medical/SitePages/test_kit_covid19.aspx